Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu obchodzony jest 27 stycznia, w rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2005 r. dzień ten ma na celu uczczenie pamięci ofiar pochodzenia żydowskiego pomordowanych w czasie II wojny światowej, jak też osób innych narodowości, których losy przypieczętował nazizm. Z tej okazji Europejska Sieć Pamięć i Solidarność (ESPS) co roku podejmuje szereg inicjatyw w celu upowszechnienia wiedzy o Holokauście oraz budowania świadomości o jego następstwach.
Holokaust, który objawił się i miał miejsce w Auschwitz i wielu innych miejscach zagłady, stanowi punkt krytyczny w historii. Stał się symbolem najniższej głębi tego, co ludzkość jest w stanie zrobić sobie nawzajem, absolutnym uosobieniem politycznego i ludzkiego zła, z którego może płynąć tylko jedno przesłanie: „Nigdy więcej” (prof. Matthias Weber).
Auschwitz-Birkenau był największym nazistowskim obozem koncentracyjnym i centrum zagłady. W latach 1940-1945 zamordowano w nim około miliona Żydów i stu tysięcy osób innych narodowości, przede wszystkim Polaków, Romów i sowieckich jeńców wojennych. Metodyczna eksterminacja w obozie trwała aż do końca jego funkcjonowania. 18 stycznia 1945 roku, na kilka dni przed wkroczeniem do Oświęcimia Armii Czerwonej, zarządzono ewakuację: około 60 000 więźniów zmuszono do wyczerpującego marszu śmierci, w którym około 15 000 osób zmarło.
Auschwitz jest symbolem Holokaustu, ale ta bezprecedensowa zbrodnia na ludzkości dokonywała się wszędzie tam, gdzie III Rzesza rozciągała swoje wpływy. W wyniku zagłady życie straciło około 6 milionów Żydów, z czego połowę stanowią ofiary obozów koncentracyjnych i zagłady.
W duchu odpowiedzialności za teraźniejszość i troski o przyszłość, Europejska Sieć Pamięć i Solidarność co roku bierze udział w upamiętnieniu Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu.
W tym roku zaplanowaliśmy kampanię informacyjną na naszych kanałach w mediach społecznościowych i e-mediach, której celem jest upowszechnianie wiedzy o zagładzie. Kampania potrwa od 17 do 31 stycznia.
Oto kilka sposób, jak można dołączyć do kampanii i upamiętnić ten Dzień:
▪️ W chwili ciszy i skupienia spróbuj odpowiedzieć na pytanie: „Dlaczego Auschwitz nie spadł z nieba?”▪️ Obejrzyj krótki film animowany “Memento” , przygotowany przez ESPS i Dom Konferencji w Wannsee na okoliczność Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu; reżyserem filmu jest węgierski twórca Zoltán Szilágyi Varga.
▪️ Obejrzyj film krótkometrażowy “Righteous Diplomacy” (2021) poświęcony dyplomatom, którzy odegrali istotną rolę w ratowaniu tysięcy Żydów podczas II wojny światowej. Film wchodzi w skład teki edukacyjnej “Diplomats Aiding Jews” dostępnej na portalu Hi-story Lessons .
▪️ Zapoznaj się z naszym specjalnym pakietem edukacyjnym poświęcony tematyce Holokaustu, który obejmuje scenariusze lekcji i przewodnik dla nauczycieli. Lekcjom przeprowadzonym na podstawie proponowanych scenariuszy towarzyszyć będą pytania o ludzką naturę, postawy i mechanizmy zachowań w ekstremalnych warunkach, a także o woli przetrwania i siły sprzeciwu wobec zła. Materiały te nawiązują m.in. do wystawy objazdowej „Między życiem a śmiercią [...]“ koncentrującej się na różnych formach pomocy Żydom w czasie Zagłady i historiach ich ocalenia.
▪️ Przejrzyj przewodnik po wystawie objazdowej “Między życiem a śmiercią. Historie pomocy w czasie Zagłady” , opowiadającej nieznane historie bezinteresownej odwagi i nadzwyczajnego poświęcenia osób, które ratowały Żydów podczas II wojny światowej.
▪️ Posłuchaj wywiadu z jedną z bohaterów powyższej wystawy – Elżbietą Ficowską, i przeczytaj o pamięci, szacunku i tęsknocie do obu jej Matek “W imię obu jej Matek”.
▪️ Przeczytaj artykuł autorstwa Carol Elias o “Holokauście i przetrwaniu diaspory: przyszłe pokolenia. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłość” oraz materiał Romana Żuchowicza przybliżający kwestię “Konferencji w Wannsee”, spotkania najwyższych urzędników państwowych nazistowskich Niemiec i dowódców Schutzstaffel (SS) w celu uzgodnienia „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”.
▪️ Odwiedź interaktywną mapę dotyczącą konferencji Wannsee.
▪️ Obejrzyj poruszający performans uczestników tegorocznej edycji projektu “Sound in the Silence” , którzy zdobytą podczas odwiedzin miejsc pamięci wiedzę przekształcili w niepowtarzalne widowisko, przywołujące głosy zarówno sprawców, jak i ofiar Zagłady, a także refleksje młodzieży o doświadczaniu historii poprzez sztukę.
▪️ Poznaj zagadnienia związane z Holokaustem z perspektywy akademickiej dzięki nagraniom wideo i innym materiałom z konferencji „Holokaust z perspekwtywy globalnej i lokalnej” (2020), oraz
▪️ Sprawdź numer czasopisma naukowego “Remembrance And Solidarity. Studies in the 20th Century” zatytułowany „Holocaust/Shoah” (2016).
▪️ Raz jeszcze posłuchaj przemówienia Mariana Turskiego, ocalałego z Auschwitz, wygłoszonego podczas obchodów 75. Rocznicy wyzwolenia obozu i podziel się swoimi refleksjami.
▪️ Wspólnie z nami pamiętaj o tym Dniu, i najważniejsze: nie bądź obojętny.
Więcej informacji na temat obchodów Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu organizowanych przez ESPS można znaleźć tutaj.